Stanisław Grodziski
Stanisław Grodziski (ur. 1929). Osierocony wkrótce po zakończeniu II wojny światowej, podejmował rozmaite prace m.in. administratora domów, sprawozdawcy sportowego, pracownika księgarni, by zdobyć środki do życia i kontynuowania nauki. W 1947 r. rozpoczął studia na Wydziale Prawa UJ. Od II roku specjalizował się w przedmiotach historyczno-prawnych, brał udział w seminarium prowadzonym przez prof. Adama Vetulaniego. W trakcie studiów prawniczych uczęszczał także jako wolny słuchacz na wykłady Wydziału Historycznego i działał w studenckich kołach naukowych. Już na trzecim roku studiów został zastępcą asystenta przy Katedrze Powszechnej Historii Państwa i Prawa, a potem asystentem przy Zespole Katedr Historyczno-Prawnych. Pracę magisterską obronił w 1951 r., w 1954 r. przeszedł przewód kandydacki zakończony doktoratem, po przywróceniu tego stopnia naukowego w 1959 r. Dysertacja doktorska nosiła tytuł: Ludzie luźni - studium z historii państwa i prawa polskiego. Habilitację uzyskał na podstawie rozprawy Obywatelstwo w szlacheckiej Rzeczypospolitej w roku 1963, rok później na tej podstawie otrzymał docenturę. Następne lata przyniosły rozwój prac badawczych profesora nad ustrojem Galicji, ich efektem była monografia Historia ustroju społeczno-politycznego Galicji 1772-1848. W roku 1972 w uznaniu dorobku naukowego Stanisław Grodziski otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a siedem lat później zwyczajnego. Działalność naukową Profesora Stanisława Grodziskiego cechuje różnorodność podejmowanych tematów badawczych. Zajmował się statusem różnych grup społecznych w Rzeczypospolitej szlacheckiej i pod zaborami, kulturą prawną, polityką gospodarczą i jej wpływem na ustrój państwa. Bezcenna w jego dorobku jest edycja źródeł prawa: opracowanie Ksiąg sądowych wiejskich (klucza jazowskiego 1663-1803), Akt w sprawach chłopskich hrabstwa tarnowskiego (z połowy XVIII w.), wspólnie z I. Dwornicką: Chronografia albo Dziejopis Żywiecki, wspólnie z A. S. Gerhardtem) Charta Leopoldina - projekt konstytucji dla Galicji z 1790 r., Akty Sejmu Krajowego Galicyjskiego za lata 1861-1914, reedycja Volumina Constitutionum (wspólnie z I. Dwornicką i W. Uruszczakiem opracował tom I 1493-1549, wolumen 1: 1493-1526). Dopełnieniem twórczości Profesora są wielkie syntezy a wśród nich: Porównawcza historia ustrojów państwowych i Polska w czasach przełomu 1764-1815. Wielkie zasługi położył jubilat na polu popularyzacji wiedzy naukowej, tak poprzez artykuły ogłaszane w prasie, jak i szereg książek (W Królestwie Galicji i Lodomerii, W obronie czci niewieściej, Franciszek Józef I, Wzdłuż Wisły, Dniestru i Zbrucza. Wędrówki po Galicji). Uznanie dla osiągnięć profesora w badaniach nad monarchią habsburską przekracza granice kraju, w 1993 r. otrzymał on austriacka nagrodę państwową im. Antona Gindleya. Prof. Stanisław Grodziski przyczynił się do reaktywowania PAU i w 1994 r. został jej wiceprezesem. Jest członkiem PEN-Clubu oraz Societe d histoire de Droit.
